Grammy 2022: Lịch sử âm nhạc rút gọn

Album Love for sale của Tony Bennett và Lady Gaga nhận 5 đề cử Grammy 2022

1. Vẫn là những bản jazz standard được hát theo cách nó nên được hát, có khác chăng là sự kết hợp giữa đôi bạn vong niên không còn gây sốt như xưa, và việc trao đề cử chỉ giống như một cái cúi đầu kính cẩn của Viện hàn lâm trước lời tạ từ sân khấu của Tony Bennett - người từng là đối thủ xứng tầm của Frank Sinatra, người đã cùng vào phòng thu với Billie Holiday cái thời âm nhạc còn "nguyên thủy".

Nhưng khi đặt Tony Bennett cùng Love for sale cạnh những cái tên mới, như Lil Nas X và album Montero, album cũng nhận 5 đề cử Grammy, ta mới thấy rõ pop truyền thống đã phát triển thành pop đương đại theo cách nào. 

Nó đã phát triển từ hình mẫu nam tính cổ điển nơi Tony Bennett - danh ca chỉ cần thêm một chiếc cà vạt cũng đã được coi là thay đổi phong cách, đến hình mẫu nam tính lệch chuẩn nơi chàng rapper Lil Nas X - nhân vật luôn chơi trội bằng cách khi thì mặc váy dạ hội lên thảm đỏ, khi thì đóng vai mang thai, khi thì đội vòng hoa trên đầu.

Còn nội dung âm nhạc thì sao? Dù cùng là nhạc đại chúng, nhưng vào thời của Bennett, đó là thứ pop cổ điển, chuẩn mực, dễ dàng phân loại với những mẫu thức quen thuộc như giọng ca mượt mà thổn thức của người ca sĩ hay phần đệm rộn ràng từ một ban nhạc swing jazz lớn, nghe thoáng qua là ta đã biết xếp nó vào ngăn nào. 

Theo thời gian, pop ngày càng trở nên khó phân loại hơn.

Đến thế hệ Millenials, Taylor Swift đã nhịp nhàng chuyển từ country sang pop rồi về folk. Evermore là một điển hình cho sự lai tạp giữa folk, pop và alternative rock. Dẫu vậy, người ta không phải tranh cãi để xếp loại cho Evermore. 

Kể cả We are của Jon Batiste, một album nằm ngoài radar của đại chúng nhưng nhận tới 11 đề cử, tuy tự tác giả xếp nó vào thể loại không có thể loại, và quả thực anh đã thực hành từ jazz đến melodic rap, nhưng ta vẫn không cần lưỡng lự quá lâu để nhìn ra mảng màu chính của album này.

2. Tới Lil Nas X hay Billie Eilish thì việc phân loại bắt đầu có vẻ vô nghĩa. Montero giống như một chiếc bánh pizza sushi, nơi một rapper hát trên nền nhạc flamenco, reggaeton, chút dữ dội của pop-punk, thêm vài nét guitar tư lự như ballad thập niên 2000.

Còn Happier than ever, như mọi khi, Billie Eilish vẫn là cô tiểu yêu đem gom đủ electropop, emo pop, indie pop, dark pop và goth pop vào hang động của mình. 

Những ngôi sao như Lil Nas X và Billie Eilish là đứa con ruột của chủ nghĩa Internet hỗn tạp và mênh mông, nơi bạn có thể chỉ Google về bệnh sổ mũi rồi click dần dần, những thuật toán sẽ đưa bạn đến cả thông tin về tê giác.

3. Vì vậy mà danh sách đề cử chính của Grammy dù còn nhiều tranh cãi (như những đề cử hào phóng cho một sản phẩm tầm tầm của Justin Bieber) lại khiến ta chiêm ngưỡng toàn bộ hệ sinh thái âm nhạc với những cây đại thụ to lớn đã được phân loại từ lâu đến thảm thực vật phong phú còn đầy giống loài chưa được khám phá tận tường bên dưới.

Tony Bennett từng nói rằng: "Toàn bộ thế giới âm nhạc này đều dựa vào những người trẻ, những người rất trẻ". Điều đó đúng, nhưng cũng như trong một hệ sinh thái, làm sao những cây non có thể mọc lên dễ dàng như vậy nếu không tựa vào những cây đại thụ vững chắc như ông?

Nếu nghe toàn bộ danh sách đề cử bốn hạng mục chính của lễ trao giải Grammy 2022, sẽ diễn ra vào 31-1 năm tới, ta có cảm tưởng như đang nghe một chương trình về lịch sử âm nhạc rút gọn vậy.

Các đề cử Grammy 2022 quy tụ các tên tuổi, từ những "cựu chiến binh" như danh ca 95 tuổi Tony Bennett và các thành viên ABBA đều đã ngoài 70 cho tới những ngôi sao thế hệ Millenials như Bruno Mars và Taylor Swift và những ngôi sao gen Z gồm Olivio Rodrigo, Lil Nas X, H.E.R. và Billie Eilish.