Tôn giáo trong âm nhạc: Một sân khấu mới
Ni
sư
Diệu
Bổn
(bìa
trái)
cùng
các
thành
viên
ban
nhạc
Dharma
chụp
ảnh
với
khán
giả
sau
một
buổi
biểu
diễn
tại
Đài
Loan
-
Ảnh:
Uniteasia
Âm
nhạc
tôn
giáo
(nhạc
đạo)
luôn
có
một
chỗ
đứng
nhất
định,
song
song
với
đời
sống
âm
nhạc
đại
chúng,
"thế
tục"
(secular)
của
rock
rap,
hay
trữ
tình.
Ở
thời
đại
ngày
nay,
với
sự
lan
tỏa
của
Internet,
người
nghe
dễ
dàng
tìm
thấy
các
sáng
tác
từ
nhạc
tụng
Cao
Đài
Tiên
Ông
đến
bài
rap
tuyên
xưng
đức
tin
vào
Chúa
hát
tiếng
Việt
hay
chú
Đại
Bi,
Bát
nhã
tâm
kinh
dược
rock
hóa.
Giữa
dịch,
ở
Việt
Nam,
chú
Đại
Bi
từng
được
dàn
nhạc
Maius
Philharmonic
của
nhạc
trưởng
Lưu
Quang
Minh
thể
hiện
để
hàn
gắn
nỗi
đau
của
cộng
đồng.
Trong
tháng
5
này,
thiền
sư
người
Nhật
Kanho
Yakushiji
có
chuyến
lưu
diễn
Happiness
and
Hope
qua
nhiều
thành
phố
tại
Trung
Quốc,
thu
hút
hàng
chục
nghìn
người
tham
dự.
Dõi
ra
các
quốc
gia
khác,
và
bên
ngoài
không
gian
hương
khói
của
chùa
chiền,
thánh
đường
nhà
thờ,
sinh
hoạt
âm
nhạc
tôn
giáo
vẫn
sống
động
theo
cách
riêng,
ở
cả
những
dòng
nhạc
ít
ai
ngờ
tới
nhất:
trong
những
âm
thanh
chát
chúa,
thịnh
nộ
của...
death
metal.
Dharma
-
Phật
giáo
kết
hợp
death
metal
Đầu
những
năm
2000,
thành
viên
sáng
lập
Jack
Tung,
tay
trống
Đài
Loan,
được
nghe
một
bản
thu
các
vị
lạt
ma
Tây
Tạng
xướng
kinh.
Là
tín
đồ
của
"kim
loại
nặng"
(heavy
metal),
bất
giác
anh
thấy
lối
hát
của
họ
có
nhiều
tương
đồng
với
black
metal
-
nhánh
nhạc
đang
trong
làn
sóng
phát
triển
thứ
hai
kể
từ
giữa
thập
niên
1990.
Các
ý
tưởng
kết
hợp
kinh
Phật
vào
nhạc
nặng
bắt
đầu
tuôn
chảy
từ
đó:
sở
hữu
một
phòng
thu
và
tập
trống
chuyên
cho
giới
chơi
nhạc
nặng
ở
đây,
anh
muốn
đưa
khế
kinh
(sutra)
và
chân
ngôn
(mantra)
vào
âm
thanh
death
metal
mà
anh
hằng
yêu
thích,
như
nhóm
Napalm
Death.
Khi
nhóm
Dharma
do
Jack
thành
lập
trình
diễn
trước
công
chúng,
khán
giả
sẽ
thấy
một
vị
sư
cô
áo
cam
cùng
chín
ni
sư
giới
thiệu
ban
nhạc,
đọc
kinh
và
rung
chuông
nghi
thức,
sau
đó
đồng
thanh
hát
trên
nền
guitar,
trống
vang
dội
-
và
giọng
gào
rất
lực
của
Joe
Henley,
giọng
ca
người
Canada.
Các
ni
sư
còn
cấp
nút
bịt
tai
cho
khán
giả
chưa
quen
với
tiếng
ồn.
Vị
áo
cam
là
ni
sư
Diệu
Bổn
(Miao
Ben),
một
thành
viên
của
Dharma.
Album
chính
thức
đầu
tiên
của
Dharma
là
Chính
Pháp
Nhãn
Tạng,
và
thứ
hai
là
Nhất
niệm
Tam
Thiên.
Single
đầu
tay
trong
EP
Bhaisajyaguru
-
Phật
Dược
Sư,
ra
đời
cuối
tháng
6-2021
giữa
lúc
đại
dịch
COVID-19
càn
quét,
theo
nhóm,
là
cách
để
tuẫn
trừ
những
đau
thương
đang
diễn
ra.
Những
bài
kinh,
chú
Phật
giáo
bằng
nguyên
ngữ
tiếng
Phạn
cứ
thế
xuất
hiện
xuyên
suốt
trong
tên
các
sáng
tác
của
Dharma,
trên
tinh
thần
mang
"Pháp"
-
tên
nhóm
-
đến
cho
tất
cả,
mọi
tín
ngưỡng,
màu
da,
thậm
chí
không
theo
tôn
giáo
nào
cả.
Màn
hình
biểu
diễn
chạy
những
dòng
kinh
để
khán
giả
tham
dự
hát
theo.
Sự
giận
dữ,
hung
hãn
trong
death
metal,
theo
nhóm,
như
thể
hiện
tinh
thần
chở
che
của
Phật,
từ
đó
gợi
ra
một
sự
giải
phóng
về
tinh
thần
nào
đó
nơi
khán
giả
và
thính
giả.
Trang
phục
biểu
diễn
của
Dharma
cũng
được
chú
trọng:
áo
tràng
hải
thanh,
mùi
gỗ
đàn
hương
và
máu
giả
mô
phỏng
các
bức
tượng
hộ
pháp
trong
đền
chùa.
Jack
tin
rằng
mỗi
người
nên
trang
bị
một
tín
ngưỡng
tôn
giáo,
vì
mọi
tôn
giáo
đều
dựa
trên
sự
bình
yên,
thuận
hòa
và
khoan
dung.
Theo
Jack,
dù
death
metal
nguyên
gốc
chẳng
liên
quan
gì
tới
Phật
giáo,
sáng
tác
nhạc
nhằm
mục
đích
hoằng
pháp
không
lẽ
gì
lại
bỏ
qua
nhóm
người
nghe
nhạc
nặng
(giống
anh).
Còn
ni
sư
Diệu
Bổn
cho
rằng
lý
do
mình
gia
nhập
Dharma,
đó
là
bà
cảm
thấy
metal
sẽ
mang
đức
tin
tới
người
trẻ
ở
Đài
Loan.
Theo
sư
cô
Diệu
Bổn,
"Phật
giáo
không
cố
định
trong
hình
tướng.
Quan
trọng
hơn
là
có
Phật
trong
tâm".
Bà
cho
rằng
Dharma
cũng
như
một
nghi
thức
thể
hiện
khế
kinh,
hay
biểu
diễn
các
bài
kinh
mà
thôi.
Sư
thầy
người
Nhật
Kanho
Yakushiji
vừa
có
chuyến
lưu
diễn
tại
Trung
Quốc
-
Ảnh:
Instagram
Kanho
Yakushiji
Và
những
nhóm
nhạc
khắp
5
châu
Ở
Bắc
Kinh,
Trung
Quốc,
nhóm
blackgaze
Bliss
Illusion
đã
ra
một
số
đĩa
đơn
nhạc
Phật
giáo
như
Mutki
-
mục
tì,
sự
giải
thoát,
Bát
Nhã,
và
Sâm
la
vạn
tượng
-
tứ
trong
Phật
giáo
dùng
làm
tên
album
đầu
tay
của
nhóm.
Dùng
biệt
danh
Dryad,
thành
viên
đại
diện
Bliss
Illusion
chia
sẻ:
"Tôi
tiếp
xúc
với
Phật
giáo
hoàn
toàn
tự
nhiên.
Dù
không
phải
tôn
giáo
cho
tôi,
nhưng
lại
là
một
triết
lý
rất
gần
sự
vĩnh
hằng
với
tôi".
Ở
Nhật,
thành
viên
Shinji
Wajima
của
nhóm
doom
metal
huyền
thoại
Ningen
Isu
từng
theo
học
Phật
giáo
ở
đại
học,
dẫn
đến
các
ca
khúc
của
nhóm
luôn
phảng
phất
hơi
thở
nhà
Phật,
như
ca
khúc
Shitsuu-Busshou
về
niết
bàn.
Ở
Mỹ,
Om
(cách
điệu
chính
thức
là
OM)
là
một
ban
nhạc
stoner
rock
đến
từ
San
Francisco,
gồm
ba
thành
viên
tích
hợp
các
cấu
trúc
âm
nhạc
nhiều
tương
đồng
với
lễ
tụng
Tây
Tạng,
Lưỡng
Hà
và
Ethiopia
vào
sáng
tác
của
mình.
Album
2007
Pilgrimage
(Hành
hương)
của
Om
được
tạp
chí
Mojo
bầu
chọn
là
album
underground
hay
nhất
trong
năm.
Cũng
ở
Mỹ,
Paul
Masvidal
của
nhóm
progressive
metal
Cynic
là
một
người
20
năm
tu
tập
Phật
giáo
Tây
Tạng,
sau
khi
bén
duyên
với
Phật
pháp
ở
quãng
ngoài
20.
Trong
album
Focus
rất
được
giới
mộ
điệu
kính
nể
từng
xuất
hiện
ca
khúc
vay
mượn
khái
niệm
Veil
of
Maya
-
Huyễn
cảnh.
Ở
Prague,
CH
Czech,
nhóm
black
metal
Cult
of
Fire
chơi
không
giống
ai:
cứ
mỗi
album
sẽ
"dựa"
theo
một
tôn
giáo,
thay
đổi
từ
logo
tới
hình
ảnh,
và
đương
nhiên
chất
liệu
tôn
giáo
đậm
nhạt
gia
giảm
trong
nhạc
của
mình,
chẳng
hạn
album
Nirvana
(Niết
bàn)
đặt
tên
ca
khúc
là
Buddha
(Bụt)
1
tới
5,
dựa
theo
Ngũ
trí
-
Tathāgatas.
Đâu
là
phương
tiện?
Trả
lời
trước
câu
hỏi
về
cách
các
nghệ
sĩ
phương
Tây
"vận
dụng"
Phật
giáo,
Jack
chia
sẻ:
"Dù
Đông
hay
Tây,
có
không
ít
tác
phẩm
âm
nhạc
và
ban
nhạc
sử
dụng
chất
liệu
từ
tôn
giáo,
đa
số
với
mục
đích
ngợi
tụng
chư
thần.
Ngày
nay
trên
Internet
có
thể
dễ
dàng
tìm
thấy
những
bản
nhạc
chữa
lành,
nhạc
chakra,
thậm
chí
nhạc
dance,
nhưng
rất
khó
thấy
heavy
metal,
nhất
là
death
metal
sử
dụng
kinh
điển
gốc...
Khi
sáng
tác,
chúng
tôi
chỉ
muốn
tạo
ra
một
sản
phẩm
bản
thân
chúng
tôi
cảm
thấy
thích
thú,
và
tất
cả
chúng
tôi
đều
yêu
thích
death
metal
ngay
từ
đầu".
Ở
góc
độ
khán
giả
mê
rock,
anh
Phạm
Huy
(TP.HCM)
chia
sẻ:
Cá
nhân
tôi
vẫn
e
dè
chọn
nghe
các
nhóm
nhạc
rock
hóa
các
bài
kinh,
metal
hóa
các
bài
kệ
hay
rap
hóa
các
bài
tụng.
Trong
sự
kết
hợp
giữa
máu
me
chết
chóc
trên
mặt
với
lời
kinh
được
gào
thét,
tôn
giáo
hay
âm
nhạc
là
phương
tiện?
Bạn
có
tin
vào
việc
dùng
các
thông
điệp
tôn
giáo
kết
hợp
với
metal
sẽ
giúp
truyền
bá
các
tôn
giáo
này
hiệu
quả
hơn?
Người
viết
cho
rằng
giao
thoa
chuyên
biệt,
hay
dị
biệt
này
cần
nhiều
quan
sát
và
cũng
tùy
từng
người,
cả
tín
ngưỡng
hiện
hữu
của
họ.
Chẳng
hạn
như
ở
Đài
Loan,
Phật
tử
tìm
kinh
để
lắng
nghe
tình
cờ
phát
hiện
ra
Dharma
theo
cách
khán
giả
ngoại
đạo
tìm
tới
Phật
giáo
sau
từng
lượt
nghe
hay
buổi
diễn.
Người
không
theo
tôn
giáo
có
thể
có
một
sự
"khích
lệ"
nặng
đô
hơn.
Âm
nhạc
chọn
khán
giả,
kể
cả
âm
nhạc
tôn
giáo.
Không
chỉ
có
Phật
giáo
kết
hợp
metal,
thế
giới
"nhạc
đạo"
đa
diện
hơn
chúng
ta
hình
dung
khi
tồn
tại
cả
metal
Cơ
Đốc
giáo
lẫn
thánh
nhạc
Nasheed
Hồi
giáo.
Cộng
đồng
tăng
lữ
Chính
thống
giáo
Nga
thành
lập
БАТЮШКА,
hay
Batyushka
như
hòng
đạp
đổ,
thay
thế
nhóm
nhạc
black
metal
Ba
Lan
mang
tên
Batushka
(Cha,
hoặc
Thầy
trong
thầy
tu)
-
một
nhóm
metal
xuất
hiện
từ
năm
2015
và
khuấy
đảo
giới
underground
bằng
hình
ảnh
lẫn
ca
từ
thoạt
trông
đậm
đặc
sự
báng
bổ.
Các
thầy
tu
Nga,
trái
lại,
muốn
"mang
lời
của
Chúa
đến
cộng
đồng
rock
và
metal,
kiên
quyết
phản
đối
Satan
giáo
lẫn
sự
chế
giễu
cho
tôn
giáo
chúng
tôi"
-
chúng
tôi
không
hề
liên
quan
tới
đám
mạo
nhân
Ba
Lan
thờ
quỷ
Satan
đến
chữ
Batushka
viết
còn
không
đúng
mà
lo
đi
báng
bổ.
Batushka
Ba
Lan
vừa
lưu
diễn
ở
Thái
Lan
và
Úc,
và
nhiều
quốc
gia
khác
trong
thời
gian
tới.
http://dlvr.it/SplQhj
http://dlvr.it/SplQhj
No comments: